Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753
Sagino(-sènso-petalo)
Sagina apetala subsp. apetala
Caryophyllaceae
Nom en français : Sagine apétale.
Descripcioun :La sagino-sènso-petalo es uno pichoto planto (2-10 cm) sènso péu, quàsi sènso petalo o di proun pichoto, emé de fueio primo. La subsp. apetala a si sepalo que rèston aplicado sus lou boursèu (fotò). Au contro de la subsp. erecta que trachis en vilo o dins lis ermas, aquesto rèsto dins li mitan primàri. Coumpara emé la sagino-aubourado que li sepalo s'escarton dóu boursèu.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 3 à 15 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Sagina
Famiho : Caryophyllaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 4 à 5 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Abriéu à óutobre
Liò : Sablo
- Tepiero sablouso
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Sagina apetala subsp. apetala Ard., 1763